Đôi Nét Về Tiểu Sử Xóm Đạo Yên Mỹ

      

    Không ai nhớ rõ thời điểm cụ thể hình thành xóm đạo Yên Mỹ, chỉ biết rằng so với xứ Tràng Đình thì họ Yên Mỹ đã được diễm phúc đón nhận hạt giống Tin Mừng sớm hơn 5 năm (giáo xứ Tràng Đình được lập nên do linh mục Nguyễn Hoằng, tháng 3 năm 1897, dưới thời vua Thành Thái), tức là vào những năm cuối thập kỷ 70 của thế kỷ XIX, khi một số gia đình từ Trại Lê tìm đến sinh sống lập nghiệp nơi đây trong cuộc chạy loạn Giáp Tuất 1874. 

        Buổi đầu giáo họ mới chỉ có 15 gia đình và một ngôi nhà nguyện ba gian bằng gỗ lợp tranh trên mảnh đất thuộc xóm Thanh Thủy, nay thuộc thửa đất của một gia đình lương dân. Mười năm sau, giáo họ lại xây một ngôi nhà nguyện trên một mảnh đất khác của một gia đình trong giáo họ dâng cúng là ông Nguyễn Quang. Năm 1956, một cơn bão lớn đã làm sụp đổ hoàn toàn ngôi nhà nguyện này. Đến đầu tháng 10 năm 1958, cha JB Ngân, trong tuần đại phúc, ngài đã đưa ra sáng kiến quyên góp kinh phí xây dựng nhà thờ giáo họ, bằng cách thành lập các nhóm đọc kinh cầu nguyện luân phiên. Bấy giờ toàn giáo họ có 3 nhóm "thiêng liêng" như thế, qua những buổi kinh nguyện chung với nhau, họ đã đồng tâm chung ước nguyện góp của, tuy rất nhỏ như cũ khoai bát gạo… nhưng gói trọn trong đó tất cả những tâm tình và bao hy vọng cho ngày mai có một nơi thờ phượng Chúa xứng hợp. Và trong một thời gian quyên góp, đến đầu năm 1959 giáo họ đã khởi công xây dựng ngôi nhà thờ mới trên một vùng đất sình lầy tù đọng gọi là Ao Qué, với sự giúp đỡ của cha JB Ngân. Trong vòng một năm ròng rã với bao công việc bộn bề, giáo họ đã có một nhà thờ ba gian bằng gỗ lim. Mười năm trôi qua là mười năm cộng đoàn nhỏ bé này phải đương đầu với nhiều thử thách cam go từ một chính sách quản lý tôn giáo khắt khe và đầy tính áp chế của xã hội lúc bấy giờ, nhưng tinh thần sống đạo kiên vững được múc lấy từ nguồn mạch phú túc giàu sang nơi Thiên Chúa Nhân Lành và sự bầu cử của Thánh Cả Giuse quan thầy, đã tiếp thêm sức mạnh cho cộng đoàn giáo họ Yên Mỹ một sức mạnh vượt thắng được mọi khó khăn, không phải để thách thức hay đối đầu với thế quyền nhưng để can đảm sống và làm chứng cho sự thật và tình yêu. Năm 1969, xứ Tràng Đình không có cha quản xứ, giáo dân Yên Mỹ hoàn toàn tự lực trong công việc cơi nới tu bổ nhà thờ, họ đã làm thêm hai gian nối vào nhà thờ cũ. Đến năm 1996, hơn 26 năm sau, toàn giáo họ đã có 1200 nhân danh, lúc này ngôi nhà thờ cũ không thể đáp ứng nổi với lượng giáo dân đông, cha quản xứ JB. Cao Xuân Hành đã trình Bề trên giáo phận đơn xin làm nhà thờ mới. Sau khi được Đức Cha Phêrô Trần Xuân Hạp chấp thuận và chính quyền tỉnh Hà Tĩnh cấp giấy phép, tháng 10 năm 1996 giáo họ Yên Mỹ đã huy động toàn nhân lực lao động khai thác nguyên vật liệu đá, cát… và đóng góp tiền của để khởi công xây dựng nhà thờ. Thánh lễ đặt viên đá đầu tiên do Đức Cha Phaolô Maria chủ sự được cử hành vào ngày 17/04/1997. Sau hơn một năm miệt mài công việc, ngày 05/05/1998, giáo họ lại được đức Cha Phaolô về chủ sự thánh lễ cắt băng khánh thành và làm phép ngôi nhà thờ mới. Cũng trên mảnh đất của một cái Ao xưa, nhưng nay lại là điểm giao nhau giữa những trục đường chính liên thôn liên hương tạo một thế đứng và phong cảnh đẹp cho ngôi nhà thờ Yên Mỹ.

         Yên Mỹ xưa là vậy, mảnh đất với những "con đường mòn đất đỏ", đã cháy lên trong trái tim rạo rực mà rất đỗi chân thành của một người con quê hương, ngọn lửa mến yêu, để trào dâng thành những vần thơ ngợi ca vùng đất yên bình sau lũy tre bờ chuối của một miền quê:

Ai đã từng đi qua con đường mòn đất đỏ

Xin dừng chân thăm xóm nhỏ thân yêu

Là quê hương Yên Mỹ những sáng chiều

Xanh ruộng lúa, mượt đồng khoai

thắm tình người dân lao động…

Ôi! Yên Mỹ, thân yêu Yên Mỹ

Mảnh đất tình của thế kỷ hai mươi.

           Cùng với sự phát triển của xã hội, ngày nay cùng với sự đổi thay chung của Giáo Hội, của đất nước, Yên Mỹ cũng có nhiều nét khởi sắc hơn, một diện mạo mới như minh chứng cho sự lớn mạnh của mảnh đất thắm đượm ân tình này.

Hảo Trần